Atelier
1. Phân tích tình hình thực trạng
Thời trang từng là biểu tượng của sự sáng tạo, phong cách và cá tính. Nhưng ẩn sau những bộ quần áo rực rỡ là một thực tế đen tối: ngành công nghiệp thời trang nhanh (fast fashion) đang âm thầm hủy hoại hành tinh — từng giây, từng phút. Khi chúng ta mải mê chạy theo cái đẹp, ít ai nhận ra rằng chính những món đồ lấp lánh ấy đang khiến Trái Đất dần ngạt thở, để lại lượng rác khổng lồ. Mỗi lựa chọn vội vàng, mỗi lần “mua cho vui rồi bỏ”, đều góp phần vào một bi kịch đang ngày một phình to trong im lặng.
Khi tìm hiểu về tác động của thời trang nhanh và khả năng tái chế, nhóm chúng em đã tiến hành một khảo sát nhỏ để xem giới trẻ nhận thức và mua sắm như thế nào. Dưới đây là những con số nổi bật từ kết quả khảo sát:
Kết quả khảo sát của chúng em cho thấy phần lớn mọi người vẫn chịu tác động mạnh mẽ từ xu hướng và mạng xã hội trong hành vi mua sắm. Có đến 86,8% người tham gia thừa nhận rằng họ từng mua quần áo chỉ để chạy theo trào lưu, dù không thực sự cần thiết, trong khi chỉ 13,2% khẳng định chưa từng bị ảnh hưởng bởi yếu tố này. Điều đó phản ánh rõ nét sức hút của thời trang nhanh, đồng thời đặt ra vấn đề về tình trạng tiêu dùng dư thừa và lãng phí.
Song song đó, mua sắm trực tuyến đang trở thành thói quen phổ biến khi 72,8% người được hỏi thường xuyên đặt hàng online. Sự tiện lợi, nhanh chóng và dễ tiếp cận của hình thức này vô tình thúc đẩy thói quen tiêu dùng thiếu kiểm soát, góp phần gia tăng nhu cầu mua sắm ngắn hạn. Điều này thể hiện rõ khi gần một nửa số người khảo sát cho biết họ chỉ mặc đồ thời trang nhanh trong thời gian rất ngắn, và 74,1% thường bỏ đi sản phẩm sau chưa đầy một năm, chỉ 26% giữ lại lâu hơn.
#Thời trang bền vững
Tình Trạng Hiện Nay
Khi Thời Trang Trở Thành Thảm Họa
Những hãng như Zara, H&M,... là các nhà sản xuất thời trang nhanh lớn trên thế giới, với quy mô sản xuất khổng lồ trải rộng ở nhiều quốc gia, góp phần đáng kể vào ô nhiễm môi trường và khai thác tài nguyên quá mức.
Nhưng trái với suy nghĩ của nhiều người rằng đây chỉ là thói quen mua sắm vô hại, thực tế lại phơi bày một bức tranh đáng lo ngại. Ngành công nghiệp thời trang nhanh đang âm thầm tạo nên những tác động khổng lồ, từ núi rác thải khổng lồ cho đến biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và cả những hệ lụy xã hội nghiêm trọng.
Theo Earth.org, mỗi năm, thế giới vứt bỏ tới 92 triệu tấn quần áo, tương đương một xe rác đầy quần áo bị chôn lấp mỗi giây hoặc gần 23 triệu con voi Châu Á. Hơn nữa, những bộ trang phục được sản xuất hàng loạt, giá rẻ, chỉ mặc đôi lần rồi bỏ đi đã tạo nên những núi rác may mặc khổng lồ, phần lớn bị chôn sâu trong lòng đất hoặc thiêu hủy, để lại những vết thương môi trường khó bao giờ lành.
2. Sự cấp thiết của thời trang nhanh
Ít ai biết rằng để tạo ra một chiếc áo hay một chiếc quần, lượng nước tiêu tốn là vô cùng lớn. Ngành thời trang nhanh hiện là ngành tiêu thụ nước lớn thứ hai thế giới, chỉ sau năng lượng. Một chiếc áo thun cotton bạn đang mang ngốn từ 2.000-2.700 lít nước - lượng nước đủ cho một người uống trong gần ba năm, còn một chiếc quần jeans có thể cần đến 8.000 lít. Cùng với đó, 20% lượng nước thải công nghiệp toàn cầu đến từ ngành dệt may, mang theo những hóa chất độc hại như asen, chì, PFAS, trôi thẳng ra sông hồ và đại dương, nơi mà sự sống đang dần bị đầu độc.
Không chỉ lấy đi nguồn nước, thời trang nhanh còn góp phần “đốt nóng” hành tinh. Ngành này thải ra khoảng 10% lượng CO₂ toàn cầu, nhiều hơn cả hàng không và vận tải biển cộng lại. Nếu không hành động kịp thời, con số ấy có thể tăng thêm 50% vào năm 2030, đẩy biến đổi khí hậu đến những ngưỡng nguy hiểm mới.
Ẩn mình trong từng sợi vải còn là mối hiểm họa vô hình chính là vi nhựa. Mỗi năm, khoảng 500.000 tấn vi sợi nhựa từ polyester, nylon… bị thải ra biển tương đương 50 tỷ chai nhựa. Chỉ sau một lần giặt, hàng trăm nghìn vi sợi đã thoát ra, trôi theo dòng nước, đến tận Bắc Cực, lẫn trong cơ thể cá, hải sản, và cuối cùng quay lại bàn ăn của chính con người.
Lãng phí và tổn thất kinh tế cũng là một mặt tối khó phủ nhận. Chỉ dưới 1% quần áo bị vứt bỏ được tái chế thành sản phẩm mới, trong khi hơn 90% nguyên liệu bị sử dụng kém hiệu quả. Mỗi năm, ngành thời trang thất thoát khoảng 500 tỷ USD - cái giá phải trả cho sự dư thừa, phung phí và sản xuất vô độ.
Và có lẽ điều đau lòng nhất là câu chuyện về những con người đứng sau từng đường kim mũi chỉ. Khoảng 80% công nhân ngành may mặc là phụ nữ trẻ, nhiều người làm việc 12–16 giờ mỗi ngày với mức lương rẻ mạt, trong môi trường tiềm ẩn hiểm nguy. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), hiện có khoảng 160 triệu trẻ em đang lao động trên toàn cầu, với hàng triệu em tham gia trực tiếp vào chuỗi cung ứng thời trang, từ cánh đồng bông đến nhà máy may. Mỗi chiếc áo, chiếc quần, đôi khi, được đánh đổi bằng tuổi thơ, sức khỏe và ước mơ của những đứa trẻ chưa kịp lớn.
